Machinevertalingen: vloek of zegen?

14 januari 2022 - Al sinds het begin van de industrialisering voorspelden er mensen dat uiteindelijk al het werk door machines uitgevoerd zou worden. Kijken we naar de moderne wereld, dan is dat deels waar. Machines bewijzen ons zeker een grote dienst als het gaat om de dagelijkse uitvoering van veel taken.

Nadat het in eerste instantie voornamelijk om handmatige arbeid ging, worden nu ook processen waarvoor denkvermogen nodig is steeds verder geautomatiseerd.
Een voorbeeld hiervan zijn machinevertalingen. De vraag is echter wel of deze als vloek of zegen gezien moeten worden. Martin Koster van Vertalingen.nl gaat dieper op het onderwerp in.
  
De noodzaak van vertalingen
De wereld is de afgelopen eeuwen in rap tempo kleiner geworden. Koster: "Nog maar een paar generaties terug was het voor de gewone mens haast niet nodig een vreemde taal te leren. De kans was immers klein dat men ooit iemand met die een andere taal sprak in aanraking zou komen. Totdat machines zoals vliegtuigen werden uitgevonden, waarmee op den duur mensen binnen relatief korte tijd aan de andere kant van de wereld konden staan. En totdat internationaal zaken doen steeds eenvoudiger uitvoerbaar, en daarmee populairder, werd."
 
Begrijp van de complexiteit van taal
Koster begrijpt dat mensen denken dat een taal gemakkelijk te programmeren zou zijn. "Talen, zoals we ze al vanaf de basisschool leren, lijken toch gebaseerd te zijn op allerlei vaste regeltjes. Hiermee wordt echter wel voorbij gegaan aan hoe complex een taal eigenlijk is. Zo kunnen woorden bijvoorbeeld meerdere betekenissen hebben. De kans is vrij groot dat een vertaalrobot verkeerd inschat welke betekenis de context precies vraagt. Hoe goed je een vertaalrobot ook de regels leert, het blijft een machine. Snapt hij woordspelingen, en herkent hij humor? En ziet hij dubbele bodems of boodschappen tussen de regels door in teksten? Nee. Verbale communicatie zit vol met nuances, die een machine niet kan interpreteren. Machinevertalingen kunnen daarom ook resulteren in gênante, hilarische en soms zelfs pijnlijke vertalingen. Deze beschadigen het imago van je onderneming en tasten de geloofwaardigheid aan."
 
Samenwerking tussen mens en machine
Koster benoemt vervolgens dat de mens wel geholpen zou kunnen worden bij vertalen door een machine. "Hierbij komt het verschil tussen machinevertalingen en Computer Assisted Translations om de hoek kijken. Een machinevertaling is een vertaling die geheel door een machine is uitgevoerd. Denk aan Google Translate. Bij een CAT onthoudt en herkent de software eerdere vertalingen. De basisvertaling die hieruit voortkomt wordt vervolgens nagekeken en geredigeerd. Afhankelijk van de complexiteit en verwachte kwaliteit kan een CAT-tool gebruikt worden om tijd en geld te besparen. Bijvoorbeeld als het gaat om vrij eenvoudige en repetitieve vertalingen, zoals handleidingen. Tools als Google Translate zijn echter – nog – niet van voldoende niveau om echt volledige zakelijke teksten mee te vertalen. Het kan toegepast worden als ondersteunend hulpmiddel om een kort bericht of gesprek mee te ontcijferen, maar is echt niet geschikt voor bijvoorbeeld commerciële teksten."
Koster besluit zijn betoog met de conclusie dat vertalers voorlopig nodig blijven. "Zeker als er gespeeld moet worden met taal voor een creatieve, originele tekst, en in branches waarin kleine fouten grote gevolgen kunnen."
 
 

Doorsturen  |  Reageer  |  Nieuwsbrief