AMSTERDAM - De voorspellingen voor de Nederlandse economie die het Centraal Planbureau (CPB) dinsdag presenteerde, waren veel somberder dan de prognoses van twee maanden eerder. Koos het CPB met opzet voor het somberste scenario?

Macro-econoom Bas Jacobs van de Erasmus Universiteit noemt die veronderstelling ,,onzin''. ,,Het CPB heeft er geen enkel belang bij de politieke besluitvorming te beïnvloeden door zaken positiever of negatiever voor te stellen dan die zijn.''

Ook hoogleraar Openbare Financiën Frank den Butter ziet weinig ruimte voor de voorspellers om de uitkomsten te kiezen. ,,Ik zie deze voorspellingen niet als het somberste scenario, maar als het meest waarschijnlijke op basis van wat nu bekend is en wat in het verleden is gebeurd'', aldus de VU-econoom.

Volgens hoofdeconoom Han de Jong van ABN Amro heeft het planbureau echter wel enige ruimte. ,,Als ze hadden gewild, hadden ze ook op een krimp van 2,5 procent of 4,5 procent uit kunnen komen. Wat het CPB dinsdag eigenlijk heeft gezegd is: met de huidige inzichten is de kans dat het nóg slechter wordt niet heel groot.''

De ruimte van het CPB zit volgens De Jong in de veronderstellingen die de voorspellers maken, vooral die met betrekking tot de ontwikkeling van de wereldhandel. Die schattingen baseert het CPB op die van gerenommeerde instituten als de OESO en het IMF. ,,Ze kunnen er zelf echter nog wel een procentje extra afhalen'', aldus De Jong.

/> De keuze voor de somberste uitkomsten van de modellen is volgens critici een reactie op de prognoses van december. Toen hield het CPB de economische krimp voor dit jaar beperkt tot 0,75 procent.

,,Het was direct al duidelijk dat die voorspelling te optimistisch was'', stelt De Jong. ,,De angst om weer te worden ingehaald door de werkelijkheid, kan zeker een rol hebben gespeeld bij de uiteindelijke uitkomst van deze week. Als ik het CPB was, had ik de uitkomsten ook naar beneden afgerond.''

Toch denkt de econoom van ABN Amro niet dat het CPB té somber is over de Nederlandse economie. ,,Als iemand de garantie wil geven dat het niet nog slechter wordt dan het CPB nu zegt, zou me dat een lief ding waard zijn. De onzekerheid is heel groot.''

Die onzekerheid speelt alle voorspellingen van de belangrijkste instituten al maandenlang parten. ,,Drie maanden geleden zaten alle voorspellers er wereldwijd naast. Maar het planbureau zal zelf ook blij zijn als zijn voorspelling uiteindelijk niet uitkomt'', concludeert Den Butter.

(c) ANP 2009 alle rechten voorbehouden